TOXIC POSITIVITY – KHI TÍCH CỰC TRỞ THÀNH “CÒNG TAY” CẢM XÚC

Nếu các bạn đã từng xem bộ phim Inside out (những mảnh ghép cảm xúc) – bộ phim hoạt hình nổi tiếng do Pixar sản xuất, chắc hẳn bạn cũng nhận ra vấn đề về “toxic positivity” khi: nhân vật “Happy” xuyên suốt bộ phim luôn tránh “Sadness” chạm vào những ký ức của cô bé nhân vật chính để tránh cảm xúc tiêu cực, buồn bã. Nhưng đến cuối phim, chính “Sadness” mới là cảm xúc mà cô bé của chúng ta nên bộc lộ và điều đó giúp gắn kết cả gia đình hơn.

Chúng ta đều biết rằng quan điểm tích cực về cuộc sống là tốt cho sức khỏe tinh thần. Vấn đề ở đây là cuộc sống không phải lúc nào cũng tích cực. Chúng ta đều phải đương đầu với những cảm xúc và trải nghiệm đau buồn. 

Sự tích cực độc hại là gì?

Sự tích cực độc hại là một nỗi ám ảnh đối với suy nghĩ tích cực. Đó là niềm tin rằng mọi người nên đặt một “vòng quay” tích cực vào tất cả các trải nghiệm, ngay cả những trải nghiệm sâu sắc bi thảm.

Sự tích cực độc hại có thể làm im lặng những cảm xúc tiêu cực, giảm đau buồn và khiến mọi người cảm thấy áp lực khi phải giả vờ vui vẻ ngay cả khi họ đang gặp khó khăn.

Ví dụ, một người có thể cố gắng tỏ ra vui vẻ mọi lúc bằng cách trình bày mọi thứ theo hướng tích cực. Tuy nhiên, nó cũng có thể là một áp lực bên ngoài, chẳng hạn như khi mọi người nói với một người đang đau buồn hãy bước tiếp hoặc tìm kiếm sự tích cực trong mất mát của họ.

Tại sao tích cực độc hại gò bó cảm xúc của chúng ta?

Thay vì chia sẻ cảm xúc cùng những người đang gặp khó khăn thì chúng ta có xu hướng khuyên họ luôn nhìn vào mặt tích cực, điều này vô tình khiến họ cảm thấy cảm xúc của mình bị chối bỏ, bị ngó lơ hay thực chất là không tồn tại.

Tránh đối mặt với mặt xấu của một vấn đề

Một đánh giá tường thuật năm 2020 về 29 nghiên cứu về bạo lực gia đình cho thấy xu hướng tích cực có thể khiến những người bị lạm dụng đánh giá thấp mức độ nghiêm trọng của nó và tiếp tục ở trong các mối quan hệ lạm dụng. Sự lạc quan, hy vọng và sự tha thứ làm tăng nguy cơ những người ở lại với kẻ bạo hành và bị lạm dụng ngày càng gia tăng.

Sự mất mát luôn bị đánh giá

Đau buồn và buồn bã là điều bình thường khi đối mặt với mất mát. Nếu một người liên tục nghe thấy những tin nhắn để bước tiếp hoặc hạnh phúc có thể cảm thấy như thể những người khác không quan tâm đến sự mất mát của họ. Ví dụ, khi cha mẹ không may mất đứa con có thể cảm thấy rằng con họ không quan trọng đối với người khác, điều này làm họ thêm đau buồn.

Cô lập và kỳ thị

Những người cảm thấy áp lực phải mỉm cười khi đối mặt với nghịch cảnh có thể ít tìm kiếm sự hỗ trợ hơn. Họ có thể cảm thấy bị cô lập hoặc xấu hổ về cảm xúc của mình, ngăn cản họ tìm kiếm sự giúp đỡ vì những cảm xúc tiêu cực đang bị coi là sai.

Nó ngăn chặn những cảm xúc thực sự của con người

Tích cực kiểu độc hại đóng vai trò như một cơ chế né tránh. Khi người khác xuất hiện dạng hành vi này, nó cho phép họ né tránh những cảm xúc có thể khiến họ không thoải mái. Nhưng đôi khi, chúng ta lại tiếp nhận chính những ý tưởng này, thu vào nội tâm ta những quan điểm độc hại này. Khi ta cảm thấy không vui, chúng ta sẽ giảm nhẹ, xua đuổi và chối bỏ chúng.

Làm thế nào để phá vỡ “còng tay” của sự tích cực độc hại?

Để tránh vướng vào cảm xúc tội lỗi khi cảm thấy tiêu cực, bản thân chúng ta hãy:

• Nhận ra những cảm xúc tiêu cực là bình thường và là một phần quan trọng trong trải nghiệm của con người
• Xác định và gọi tên cảm xúc thay vì cố gắng tránh chúng
• Nói chuyện với những người đáng tin cậy về cảm xúc, bao gồm cả cảm giác tiêu cực
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ những người không phán xét, chẳng hạn như bạn bè đáng tin cậy hoặc một nhà trị liệu

Bên cạnh đó, chính bản thân chúng ta cũng hãy tránh để trở thành một người gây ra sự lạc quan độc hại cho người khác bằng cách:

• Khuyến khích mọi người nói một cách cởi mở về cảm xúc của họ
• Trở nên thoải mái hơn với những cảm xúc tiêu cực
• Tránh cố gắng có phản ứng tích cực với tất cả những gì một người nói
• Nhận ra rằng cảm xúc tiêu cực mãnh liệt luôn đi cùng với cảm xúc tích cực mạnh mẽ, chẳng hạn như khi đau buồn sâu sắc báo hiệu tình yêu mãnh liệt

Kết

Tích cực kiểu độc hại thường khó đoán biết và chúng ta đều ít nhiều xuất hiện lối suy nghĩ này một vài thời điểm nào đó trong cuộc sống. Tuy nhiên, bằng cách tìm hiểu để nhận ra nó, bạn sẽ có thể cởi bỏ khỏi bản thân lối suy nghĩ này và cung cấp (Cũng như nhận được) nhiều hỗ trợ thực sự hơn khi trải qua những điều không dễ dàng trong cuộc sống.